Toekomstbestendige huisvesting

De zorgtaken voor adequate onderwijshuisvesting zijn op basis van wet- en regelgeving verdeeld. In het huidige stelsel is de gemeente verantwoordelijk voor de (vervangende) nieuwbouw van schoolgebouwen, de individuele scholen voor onderhoud, beheer en exploitatie. Er is nu echter niet geregeld wie verantwoordelijk is voor renovatie: geen nieuwbouw, maar wel veel meer dan regulier onderhoud.
 In 2017 hebben de PO-raad, VO-raad en VNG afgesproken dat renovatie een juridische status krijgt waarbij het uitgangspunt is dat gemeenten en schoolbesturen gezamenlijk verantwoordelijk zijn en bijdragen in de financiering. Verankerd in de Wet op het Voortgezet Onderwijs (WVO), ontstaat de verplichting voor gemeenten om in samenspraak met de schoolbesturen een Integraal Huisvestingsplan (IHP) voor ten minste 15 jaar op te stellen. Een aantal gemeenten heeft inmiddels het initiatief genomen een IHP op te (laten) stellen.

Essentie van een IHP is, naast het borgen van de bekostiging van een ingreep zoals renovatie, dat gemeente en betrokken schoolbesturen samen afspraken maken over leerlingaantallen, spreiding van onderwijsaanbod en ambities ten aanzien van de huisvesting en/of huisvestingskwaliteit. Dergelijke kaderstellende afspraken dienen te leiden tot een investeringsprogramma voor de eerste jaren, inclusief een meerjarenperspectief.

In de praktijk blijkt dat het proces om te komen tot een IHP per situatie anders wordt ingericht. Om de kwaliteit van het IHP en het proces van de totstandkoming te borgen is in 2019 een handreiking Kwaliteitsrijk Integraal Huisvestingsplan opgesteld.

Het afgelopen jaar is met diverse gemeenten een Integraal Huisvestingsplan opgesteld of verder uitgewerkt; in voorkomende gevallen direct resulterend in een uitvoeringsprogramma (onder andere in Tilburg, Eindhoven en Someren). In andere gemeenten volgt uit het IHP niet direct een huisvestingsproject, bijvoorbeeld omdat de huisvesting goed op orde is.